الف- دانشجویان ستاره دار
دانشجویان ایرانی برای ورود به دانشگاه و ادامه تحصیل در بسیاری از مراکز آموزش عالی، نیازمند شرکت در آزمون های ملی و رقابت علمی با سایر دانشجویان هستند. از سال 1385 به بعد وزارت اطلاعات با همکاری وزارت علوم و سازمان سنجش آموزش کشور، که متولی برگزاری آزمون های سراسری است، با اجرای طرحی تازه، مانع از ادامه تحصیل بسیاری از دانشجویان در مقاطع تحصیلی بالاتر مانند کارشناسی ارشد شدند.
دفتر تحکیم وحدت، بزرگترین اتحادیه دانشجویی در ایران، به همراه شورای دفاع از حق تحصیل، که نهادی دانشجویی در ایران است، در گزارش های خود بارها نحوه برخورد با دانشجویان موسوم به "ستاره دار" را منعکس کرده اند که بخشی از آن در ادامه می آید.
در سال 1385 بر اساس گزارش دفاتر مختلفی مانند "کمیته انضباطی" و "حراست" هر دانشگاه، "کمیته انضباطی مرکزی" وزارت علوم، و همچنین بررسی "دبیرخانه گزینش دانشجو" در سازمان سنجش آموزش کشور و دستور مستقیم وزارت اطلاعات، بعد از اعلام نتایج اولیه آزمون کارشناسی ارشد در روزنامه سازمان سنجش، در فرم ثبت نام برخی از دانشجویان یک، دو و یا سه ستاره درج شد که نشانگر نحوه برخورد با این دانشجویان بود. دانشجویان سه ستاره بدین معنی بود که این افراد اجازه ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر تحصیلی مانند کارشناسی ارشد را نخواهند داشت. دانشجویان یک و دو ستاره نیز تحت نظر بوده و با اعمال شرایطی مانند تعهد کتبی مبنی بر عدم انجام هیچ گونه فعالیت سیاسی و دانشجویی اجازه ادامه تحصیل یافتند.
در دو سال بعد، 1386 و 1387، مسئولان با تغییر شیوه خود از صدور هرگونه کارنامه اولیه در رابطه با آزمون کارشناسی ارشد برای دانشجویان موسوم به ستاره دار خودداری کردند. لازم به ذکر است که نتایج آزمون سراسری کارشناسی ارشد
ایران در دو مرحله اعلام می شود. در مرحله اول دانشجویان در کارنامه اولیه از رتبه علمی خود و درصد پاسخ گویی خود به سوالات در دروس مختلف آگاه می شوند و در مرحله بعد دانشجویان بر اساس رتبه های کسب شده اقدام به انتخاب رشته در چند رشته محدود می کنند که در صورت داشتن مزیت رقابتی نسبت به سایر شرکت کنندگان پذیرفته خواهند شد. در پی انتخاب رشته داوطلبان، کارنامه دومی نیز مبنی بر قبولی و یا عدم قبولی در رشته های منتخب برای دانشجویان صادر می شود. در برخی از موارد نیز مشاهده شده است که در کارنامه اولیه علمی داوطلبان نمراتی (درصد پاسخ های داوطلب در دروس مختلف آزمون) درج شده است که بر خلاف واقعیت بوده و نشان دهنده دست کاری مسئولان در کارنامه این داوطلبان است (در مواردی درصدهایی برای پاسخ دهی صحیح به سوالات اعلام شده که با توجه به تعداد سوالات و شیوه نمره دهی به هیچ وجه قابل دستیابی نبوده است).
بر مبنای گزارش شورای دفاع از حق تحصیل، "در سال 88 كه موعد اعلام نتايج اوليه در ايام پيش از انتخابات رياست جمهوري بود، دانشجویان ستاره‌دار دانشگاه سراسری موفق به دریافت کارنامه و انتخاب رشته شدند، ولی در شهريور ماه و پس ازمراجعه برای مشاهده نتایج نهایی با گزینه «مردود علمی» مواجه شدند و کارنامه نهایی نیز برای این دانشجویان صادر نشد و سایت سازمان سنجش اعلام کرد که این دانشجویان اساساً انتخاب رشته نکرده اند". در سال های بعد تا به امروز نیز، مجددا شمار زیادی از فعالین دانشجویی از دریافت جزئیات کارنامه اولیه علمی آزمون کارشناسی ارشد مانند رتبه خود محروم شده و به آنان اعلام شد که "به علت نقص در پرونده" به سازمان سنجش آموزش کشور در تهران مراجعه کنند (نمونه ای از این کارنامه ها در پیوست 1 آمده است).
در طول این سال ها اداره گزینش دانشجو سازمان سنجش آموزش کشور به بسیاری از دانشجویان ستاره دار اعلام کرده است که به دلیل عدم "تایید صلاحیت عمومی" و یا "احراز عناد نسبت به نظام" از تحصیل محروم شده اند و تنها در صورت تایید مجدد وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی ایران قادر به ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد خواهند بود. بسیاری از دانشجویان نیز قبل و بعد از اعلام نتایج اولیه آزمون کارشناسی ارشد به نهادهای امنیتی در تهران و شهرستان ها احضار شده و با اخذ تعهد کتبی اجازه ادامه تحصیل را پیدا کرده اند.
علاوه بر دانشگاه های دولتی ایران، در آزمون دانشگاه های "آزاد اسلامی" نیز موارد بسیاری از ستاره دار کردن دانشجویان مانند سیامک کریمی دانشجوی کارشناسی دانشگاه بوعلی سینا همدان و زهره اسدپور دانشجوی کارشناسی گیلان، گزارش شده است که موفق به دریافت کارنامه نهایی آزمون خود از دانشگاه آزاد نشده اند.
در ضمیمه 5 این گزارش اسامی نزدیک به 120 تن از دانشجویان ستاره دار بعد از سال 1384 تا به امروز ذکر شده است. در ادامه تنها به بررسی وضعیت چند تن از دانشجویان ستاره دار می پردازیم که در گزارش های مختلف بدان پرداخته شده است :
1- ضیا نبوی: دانش آموخته رشته مهندسی شیمی از دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، در ۲۵ خرداد ۱۳۸۸ توسط ماموران وزارت اطلاعات بازداشت شد. ضیا که سخنگوی شورای دفاع از حق تحصیل است، در آزمون کارشناسی ارشد سال ۸۷ موفق به کسب رتبه تک رقمی در رشته جامعه شناسی شد، با این وجود ستاره دار شده و از ادامه تحصیل وی در مقطع کارشناسی ارشد جلوگیری به عمل آمد. در ۲۲ دی ۸۸، شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی پیرعباسی، وی را به به ۱۵ سال زندان (۱۰ سال حبس در تبعید در شهرستان ایذه) و ۷۴ ضربه شلاق محکوم نمود. این حکم در شعبه ۵۴ دادگاه تجدید نظر به ۱۰ سال حبس تعزیری کاهش یافت. ضیا نبوی، عضو سابق شورای مرکزی انجمن اسلامی دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، همچنان بدون استفاده از حق مرخصی دوران محکومیت خود را، در تبعید، در زندان کارون اهواز سپری می کند.
2- سروش ثابت: ازدانشجویان دانشگاه صنعتی شریف تهران بود که در سال 1388 علی رغم کسب رتبه‌ی 1 در دو گرایش علوم اجتماعی (و نیز رتبه‌ی 2 در دو گرایش دیگر و رتبه‌ی 4 در دو گرایش دیگر) ستاره دار شده و از ادامه تحصیل در کارشناسی ارشد محروم شد. از دیگر سوابق علمی این دانشجو کسب مدال برنز المپیاد کامپیوتر در سال 1381، رتبه‌ی دوم جشنواره‌ی جوان خوارزمی در سال 1381 و عضویت در بنیاد ملی نخبگان بوده است. از سوی دیگر حکم دو سال حبس وی در ۱۱ آبان ۱۳۸۸ از سوی قاضی مقیسه صادر و در دی ماه همان سال توسط قاضی زرگرنژاد، در شعبه‌ی ۱۶ تجدید نظر دادگاه انقلاب تهران تایید شد. سروش ثابت، فارغ التحصیل رشته علوم کامپیوتر، در شهریورماه امسال برای اجرای حکم به زندان اوین رفت.
3- پویان محمودیان: دانش آموخته رشته مهندسی پلیمر از دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران با وجود کسب رتبه 6 در آزمون کارشناسی ارشد ستاره دار شده و از ادامه تحصیل محروم شد. وی عضو شورای مرکزی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه امیرکبیر، عضو هیات رئیسه شورای صنفی دانشگاه و نماینده مدیران مسئول نشریات دانشجویی این دانشگاه در هیات نظارت بر نشریات بود که در سال 1387 به دلیل فعالیت های دانشجویی بازداشت شد و پس از تحمل ۷۴ روز انفرادی با قرار وثیقه ۸۰ میلیون تومانی از زندان آزاد گشت. او سپس در آزمون کارشناسی ارشد سال ۸۷ شرکت کرده و با وجود اخذ کارنامه و موفقیت در کسب رتبه ممتاز ۶، از ادامه تحصیل محروم گشته است. در پاسخ به مراجعات به واحد گزینش استاد و دانشجو در سازمان سنجش به وی عنوان شده که نتیجه استعلام از وزارت اطلاعات برای صلاحیت عمومی ایشان منفی بوده و به دلیل احراز نشدن عدم معاندت وی با نظام توسط این وزارتخانه، حق ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد را ندارد.
4- سمیه رشیدی: سمیه رشیدی فارغ التحصیل رشته جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران است که در سال 1388، در آزمون ورودی کارشناسی ارشد رشته مطالعات زنان و مطالعات فرهنگی به رغم رتبه بسیار خوب از سوی سازمان سنجش”دانشجوی ستاره دار” شد و از حق تحصیل محروم شد. او همچنین عضو شورای دفاع از حق تحصیل و فعال حقوق زنان است. (کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران) این فعال حقوق زنان صبح روز شنبه ۲۹ آذر ماه سال 88 نیز بعد از حضور در دادگاه انقلاب بازداشت و روانه زندان اوین شده بود.
5- یاشار قاجار: به همراه روزبه ریاضی از نخستین گروه دانشجویان سه ستاره دانشگاه امیرکبیر بود. وی که دبیر انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه بود به دلیل فعالیت های دوران دانشجویی در سال 1385 از ادامه تحصیل محروم شد. آقای قاجار در مورد محرومیت از تحصیل خود به خبرگزاری رسمی ایسنا گفته است: " با وجود اینکه همه‌ی ما در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس حاضر شدیم و کارنامه نهایی خود را که قبولی ما در آن محرز شده و همچنین نامه‌ای به امضای دکتر نوربخش که صریحا اعلام کرده بود به دلیل عدم احراز صلاحیت عمومی از تحصیل منع شده‌ایم به اعضا و رییس کمیسیون نشان دادیم متاسفانه باز هم پافشاری می‌کنند بر اینکه ما یا وجود خارجی نداریم یا مردود علمی شده‌ایم. این برخورد‌ها در حالی صورت می گیرد که کسانی که به این صورت از ادامه تحصیل منع شده‌اند نخبگانی هستند که با بهترین نمرات و رتبه‌ها قبول شده‌اند."
6- یاسر گلی: دانشجوی مهندسی عمران دانشگاه آزاد سنندج و از فعالین کرد دانشگاه های کشور در سال 1386 از تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد محروم شد.اولین دبیر اتحادیه دموکراتیک دانشجویان کرد در مورد محرومیت از تحصیل خود به مرکز اسناد حقوق بشر ایران می گوید: "کنکور کارشناسی ارشد معماری را دادم و مطمئن هم بودم که رتبه خیلی خوبی می آورم. خیلی درس خوانده بودم. در تهران با چندین موسسه کار کرده بودم. من صد در صد برای معماری دردانشگاه تهران قبول می شدم ، ولی وقتی برای دریافت جواب اسمم را در اینترنت زدم و کد را وارد کردم گفتند به حراست دانشگاه تهران رجوع کنید. اتفاقاً همان موقع هم یک کنفرانس بین المللی معماری در دانشگاه تهران برگزار شده بود و من هم برای این کنفرانس آنجا بودم. بلافاصله رفتم حراست. آقای نوربخش مسئول حراست سازمان سنجش بود. ایشان هم اصلاح طلب بود. هفت نفر بودیم. گفت بچه ها نمی خواهم شما رابپیچانم، رک به همه می گویم وزارت اطلاعات نمی گذارد درس بخوانید. تمام شد. لطفاً از من سوالی نکنید. واقعاً خیلی برای من قبول نشدن مهم نبود . گفتم ترا به خدا فقط به من بگویید با چه رتبه ایی قبول شده ام. این فقط خیلی برای من مهم است. روزی هفده ساعت درس خواندم تا این رتبه را بیاورم. گفت اصلاً تصحیح نکرده اند. پس از مدتی گفت همه شما رتبه های خیلی خوب گرفتید. مطمئناً دانشگاه تهران قبول می شدید ولی جلویش را گرفتند. بعد خیلی که اصرار کردیم آخرش گفت یک نمونه بهتان نشان می دهم که چه دستوری به ما دادند. تلفن کرد از قسمت بایگانی کاغذی آوردند که به ما نشان داد. یک امریه بود از وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی به وزارت علوم تحقیقات و فناوری که متعاقب قانون مصوب ۱۳۶۳ یا ۱۳۶۴ این دانشجو فاقد شرایط عمومی برای ادامه تحصیل می باشد. امضا مدیر کل اطلاعات هم زیر متن بود. گفت خواهش می کنم این را جای دیگر درز ندهید. من فقط این را می توانم به شما نشان بدهم نمونه این در پرونده شما هست. بروید ستاد خبری وزارت اطلاعات".
7- شیوا نظرآهاری: فعال دانشجویی و از بنیانگذاران کمیته گزارشگران حقوق بشر در ایران است که به دلیل دخالت وزارت اطلاعات از ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد محروم شد. وی که فارغ التحصیل مهندسی عمران از دانشگاه آزاد است در مورد محرومیت از تحصیل خود به رادیو زمانه گفته است: "در زمان ثبت‌نام اینترنتی با پیغام نادرست بودن مشخصات مواجه می‌شدم. با مراجعه به سازمان سنجش به هسته گزینش استاد و دانشجو ارجاع داده شدم. در آنجا منشی آقای دکتر نوربخش اسمم را پرسید. لیست اسامی را چک کرد و گفت مشکل گزینشی دارید و از طرف وزارت اطلاعات حق ادامه تحصیل ندارید. مشکلتان را با وزارت حل کنید. وی همچنین به من تذکر داد که در سال‌های آینده هم حق شرکت در آزمون و ادامه تحصیل را ندارم و وضع به همین منوال است."
8- علی قلی زاده: دبیر سابق انجمن اسلامی دانشگاه شاهرود است که علی رغم کسب رتبه 43 در آزمون کارشناسی ارشد در سال 1388 از ادامه تحصیل بازماند. وی که دانشجوی رشته مهندسی مکانیک بوده، امسال در نامه ای به احمد توکلی یکی از نمایندگان مجلس نوشت: "حضرتعالی پیگیر پرونده من در سال 88 بودید و یک نامه هم برای حل مشکل من به وزیر علوم نوشتید که آن نامه بی پاسخ ماند. بنده و جمعی دیگر از دانشجویان ستاره دار آن سال مانند سروش ثابت ، حائز رتبه یک در چند گرایش علوم اجتماعی ، در کنکور کارشناسی ارشد سال 88 خدمتتان در مجلس هشتم رسیدیم و درخواست کردیم به فریاد تظلم خواهی ما رسیدگی کنید. همان سال کارنامه های علمی مان که نشان دهنده رتبه های یک رقمی و دو رقمی در کنکور کارشناسی ارشد بود را به عنوان سند ادعای خودمان به حضرتعالی تحویل دادیم." وی در ادامه می گوید: "یادم می آید که آن سال جناب حضرتعالی در صحن مجلس به ما این جمله را گفتید: "میدانیم در حقتان ظلم شده. اما کاری نمیتوانیم انجام دهیم. دولت کار غیرقانونی میکند و ما زورمان به دولت نمیرسد". البته ما هیچ گاه نمیتوانیم قبول کنیم چون دولتی زورگو سرکار است و مجلسی سر کار است که توان نظارتی کافی ندارد ، ما از حق اولیه و انسانی تحصیل در مقاطع عالی به شیوه ای غیرقانونی محروم شویم."
9- رضا عرب: رضا عرب، از فعالین دانشجویی دانشگاه مازندران نیز به دلیل فعالیت های صنفی و سیاسی، در سال 1391 از ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد بازمانده است. این محرومیت به دلیل فعالیت های دوران دانشجویی رضا عرب صورت گرفته است. وی دبیر پیشین انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه مازندران است که در سال 1388 بازداشت شده بود. در کارنامه صادر شده این آزمون به وی اعلام شد که « به علت نقص پرونده» در صورت تمایل به سازمان سنجش آموزش کشور واقع در میدان هفت تیر – خیابان کریم خان زند – پلاک ٢٠۴- طبقه دوم مراجعه نماید.
10- فواد شمس: از ادامه تحصیل فواد شمس، فارغ التحصیل رشته جغرافیا از دانشگاه تهران در مقطع کارشناسی ارشد جلوگیری شد. با اعلام نتایج اولیه کنکور کارشناسی ارشد دانشگاه های دولتی در سال 1391، مشخص شد که بسیاری از فعالین دانشجویی مانند فواد شمس به دلیل آنچه "نقص در پرونده" عنوان شده است، ستاره دار شده و از ادامه تحصیل بازمانده اند. در همین زمینه وی می گوید: «صبح روز شنبه که برای دریافت کارنامه ام به سایت سازمان سنجش مراجعه کردم، درج شده بود که به دلیل "نقص در پرونده" به سازمان سنجش مراجعه شود. بعد از مراجعه به سازمان سنجش مسئول روابط عمومی من را به "هسته ی گزینش" ارجاع داد. در آن جا یک خانم منشی بعد از بررسی یک لیست اعلام کرد که نام من در لیست وزارت اطلاعات است». وی در ادامه افزود: « آقای نوربخش به عنوان رئیس هسته گزینش سازمان سنجش هم اعلام کرد که شما اگر مشکلتان را با وزارت اطلاعات حل کنید کارنامه به شما ارائه داده می شود و تاکید فراوان بر عدم "سرو صدا" داشت.»
11- کامیار گیوه کی: فعال دانشجوی دانشگاه خواجه نصیر که در کنکور کارشناسی ارشد شرکت کرده بود، از سوی مقامات وزارت علوم ایران "ستاره دار" شده و از ادامه تحصیل محروم شده است. در کارنامه صادر شده برای این دانشجو به وی اعلام شد که « به علت نقص پرونده در صورت تمايل از روز سه شنبه مورخ ٩١/٠٣/٠٩ به سازمان سنجش آموزش کشور واقع در ميدان هفت تير - خيابان کريم خان زند - پلاک ٢٠٤- طبقه دوم مراجعه نماييد.» کامیار گیوه کی از سال 1386 بارها به کمیته پیگیری وزارت اطلاعات و کمیته انظباطی دانشگاه احضار شده و از ورود به دانشگاه ممنوع شده است. همچنین او در سال تحصیلی 89-90 با حکم کمیته انظباطی دانشگاه خواجه نصیر از تحصیل معلق بوده است.
نهادهای مختلفی در ستاره دار کردن دانشجویان نقش مستقیم دارند که در ادامه اسامی برخی از آنها آمده است:
• اداره گزینش سازمان سنجش آموزش کشور
• وزارت اطلاعات
• وزارت علوم
• کمیته انضباطی دانشگاه
• حراست دانشگاه
No comments:
Post a Comment