بیست و سومین نشست شورای حقوق بشر ملل متحد در ژنو، دومین رویداد جانبی و تخصصی از سوی کارزار افشای نقض حقوق بشر در ایران با موضوع "انتخابات ریاست جمهوری در ایران و موازین انتخابات آزاد" برگزار شد.
زینب پیغمبر زاده یکی از اعضای "کمپین حق تحصیل"، دانشجوی مطالعات جنسیت در سوئد، فعال زنان، با سابقه عضویت در کمپین 1 میلیون امضا، فعال دانشجویی و عضو سابق کمسیون زنان دفتر تحکیم وحدت، یکی از سخنرانان این نشست بوده است.
زینب پیغمبر زاده در این نشست با معرفی فعالیت های کمپین حق تحصیل به بررسی موضوع حق تحصیل زنان پرداخته است.
خانم پیغمبر زاده در این سخنرانی خاطر نشان کرد که ما سعی داریم دانشجویان را با حقوق قانونی شان آشنا کنیم و به دانشجویانی که مورد فشار کمیته های انظباطی یا نهادهای امنیتی قرار گرفته اند خدمات حقوقی ارائه کنیم.
متن کامل سخنرانی ایشان در ادامه آمده است:
کمپین حق تحصیل متشکل از فعالین دانشجویی گروه های مختلف است و بر اساس قانون اساسی و موزاین بین المللی حقوق بشری، بر حق تحصیل همه شهروندان تاکید دارد.
این کمیپن در آستانه انتخابات ریاست جمهوری، به نقض حق تحصیل دانشجویان در دوره 8 ساله ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد می پردازد. محوریت این کمیپن انتشار گزارشی شامل اسامی بیش از هزار نفر از محرومین از تحصیل و دانشجویان اخراجی است.
ما در این زمینه از گروه های حقوق بشری ایرانی و غیر ایرانی دعوت به همکاری کرده ایم تا با مشارکت آن ها گفتمان حق تحصیل برابر، بیش از گذشته در جامعه مدنی و همین طور در میان افکار عمومی مطرح شود.
همچنین از دانشجویان خواسته ایم با فرستادن مدارک محرومیت از تحصیل خود به پروژه مستندسازی محرومیت از تحصیل یاری رسانند.
ما سعی داریم دانشجویان را با حقوق قانونی شان آشنا کنیم و به دانشجویانی که مورد فشار کمیته های انظباطی یا نهادهای امنیتی قرار گرفته اند خدمات حقوقی ارائه کنیم.
در گزارش این کمپین، علاوه بر دانشجویان ستاره دار، دانشجویان محروم از تحصیل و اخراجی و اقلیت های مذهبی، به نقض حق تحصیل زنان نیز می پردازیم. تاکید این گزارش بر دوره هشت ساله ریاست جمهوری احمدی نژاد است اما ما فراموش نمی کنیم که نقض حق تحصیل در کشور ما تاریخی طولانی دارد.
از ابتدای تاسیس دانشگاه در ایران در دوره پهلوی، دختران و پسران دانشجوی بسیاری به دلیل فعالیت های سیاسی و اجتماعی، از سوی نیروهای امنیتی داخل و خارج از دانشگاه مورد فشار قرار گرفته اند، محروم از تحصیل شده اند و حتی در مواردی بازداشت و محکوم به زندان یا حتی اعدام شده اند.
پس از انقلاب اسلامی اعتقادات مذهبی، پوشش و برقراری رابطه با جنس مخالف نیز به فهرست اتهاماتی که می توانند مانع ادامه تحصیل افراد شوند اضافه شد.
اما علاوه بر این دسترسی زنان ایرانی به تحصیل همواره به دلیل جنسیت شان به صورت سازمان یافته محدود شده است.
زنان ایرانی بیش از صد سال برای دستیابی به حق برابر در تحصیل تلاش کرده اند. پس از انقلاب مشروطیت، علی رغم مخالفت نیروهای محافظه کار مذهبی، زنان بسیاری در شهرهای مختلف برای تاسیس مدارس دخترانه تلاش کردند.
زنان از ابتدای تاسیس دانشگاه در ایران به تحصیلات عالی دسترسی داشته اند اما پس از انقلاب 57 تبعیض جنسیتی در دانشگاه های ایران با انقلاب فرهنگی آغاز شد و تا به امروز به اشکال مختلف ادامه پیدا کرده است. به طوری که بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال 1363 ، انتخاب 91 رشته از 169 رشته موجود که غالبا رشته های فنی و مهندسی بودند، برای دختران ممکن نبود.
در سال 1368 این شورا به محدودیت در بسیاری از این رشته ها پایان داد. با افزایش نسبت دانشجویان دختر از سال 1377 به بعد، برخی مقامات وزارت علوم و سازمان سنجش بارها خواستار اجرای طرح سهمیه بندی جنسیتی شدند.
سهمیه بندی جنسیتی در رشته های پزشکی و برخی رشته های مهندسی، بار دیگر در آخرین سال های دولت اصلاحات در سال 1382 توسط سازمان سنجش مطرح شد. با اعتراض فعالین زن، نمایندگان مجلس ششم در نامه به ریاست جمهوری خواستار توقف این طرح شدند. اما این سهمیه ها در در دفترچه کنکور سال 1383 اعمال شد.
نمایندگان مجلس هفتم طرح سهمیه بندی جنسیتی را بهمن ماه 1385 به مجلس ارائه دادند. سهمیه بندی جنسیتی در سال ۸۵ (در ۲۶ رشته) و در سال ۸۶ (در ۳۹ رشته) به صورت ۴۰-۳۰ درصد مرد و ۴۰-۳۰ درصد زن (برای توزیع جنسیتی دانشجویان) و مابقی به صورت رقابتی اعمال شده است.
مهر ماه 1387 پس از آنکه بسیاری از دواطلبان به اعمال بومی گزینی در کنکور سراسری آن سال، اعتراض کردند، نمایندگان مجلس طرح بومی گزینی جنسیتی را مطرح کردند تا دختران تنها در شهرهای نزدیک به محل سکونت والدین شان اجازه ادامه تحصیل داشته باشند. این طرح از آن سال به بعد اجرا می شود.
در سال تحصیلی 1391-92 زنان از تحصیل دولتی و رایگان در بسیاری از رشته های دانشگاهی در مقطع کارشناسی محروم شده اند که جزئیات آن در منابع مختلف از جمله سایت دانشجونیوز، صفحه فیسبوک "کمپین حق تحصیل" قابل دسترسی است.
علاوه بر این، دختران دانش آموز همواره دسترسی کمتری به تحصیل در رشته های فنی و حرفه ای و کاردانش در هنرستان ها داشته اند و در نتیجه امکان کمتری برای ادامه تحصیل در مقطع کاردانی این رشته ها نیز پیدا کرده اند.
دفترچه پذیرش دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد در سال 1392 که به تازگی منتشر شده است در بسیاری از رشته ها برای پذیرش زنان محدویت قائل شده است.
از سویی دیگر بعد از انقلاب 57 دختران در زمینه دریافت بورس های تحصیلی دولتی برای تحصیل در خارج از کشور، با تبعیض روبرو بوده اند و تنها در صورت تاهل امکان بهره مندی از این تسهیلات را دارند.
اخیراً قانونی در مجلس در حال بررسی است که بر اساس آنان دختران مجرد برای دریافت گذرنامه نیازمند اجازه پدر خواهند بود. این قانون می تواند ادامه تحصیل یا حتی شرکت در سمینارهای علمی در خارج از کشور را برای دختران دشوارتر سازد.
در تمام طول این سال ها، گروه های مختلف دانشجویی، فعالین زن و برخی از اساتید دانشگاه به این محدودیت ها اعتراض کرده اند. کمپین حق تحصیل سعی دارد به تداوم این اعتراضات کمک کند.
امیدواریم که شما نیز با ما همراه شوید.
برای مشاهده فیلم سخنرانی زینب پیغمبرزاده اینجا کلیک کنید.
No comments:
Post a Comment