خردورزی(rationalism) و انسان باوری (humanism) به عنوان پایه های جهان بینی مدرن به شمار می آیند و خردورزی انسان را به عنوان کنشگر و جوهر جهان بینی مدرن تعریف می کند و این تعریف در برابر تحلیل ها و تعاریف پیش مدرن قرار می گیرد.
خردورزی جدید به معنای پافشاری انسان بر پایه عقلی سنجشگر و مستقل است. عقلی که به انسان کمک می کند از منظر انسان به جهان بنگرد. این نیز بر خلاف دیدگاه و جهان بینی سنتی و دینی است.به دیگر معنا نگرش مدرن درباره جهان، نگرشی عقلانی است که جهان را بر اساس منطق درونی خود تحلیل می کند و به علتها و فاکتورهای متافیزیکی و ذهنی پناه نمی برد.
به هیمن خاطر این نوع نگرش به نوعی تمام هنجارها، نگرش ها و نظم قدیم را برهم زده و سیمایی عقلانی و عینی به جهان بینی بشر می بخشد و بدین گونه از زنجیرهای درونی و قیدو بندها و منابع اتوریته قدیم رهایش می بخشد و به جای اجبار در پیروی کورکورانه از سنت، قدرت و توانایی انتقاد از مسائل و تحیقیق و پژوهش درباره تمامی پدیده ها را به او می بخشد.
مدرنیته به عبارتی به جهان بینی مدرن(world view)، نوع نگرش انسان جدید به جهان گفته می شود که طی سده های عصر جدید و در غرب رشد نموده و بعدا در دیگر نقاط جهان گسترش یافت.
مدرنیته چنانچه مورد اشاره قرار گرفت بر مبنای دو فاکتور خردورزی و انسان باوری برآن است که جهانی بر پایه نیازمندیهای انسان و همچنین بر اساس خواست و مطالبات خود انسان در هر زمان و مکانی ایجاد کند و بشری را خلق نماید که خود او محور تصمیم گیریها و نگرش به جهان و زندگی اش باشد و این برخلاف آن نوع تحلیل و اعتقادی است که سنت و دین درباره جهان و انسان دارند.
براین اساس حکومتهای ایدئولوژیک و از جمله جمهوری اسلامی ایران، هدف و آرزوی اساسی اشان تعریف و پرورش انسانی متعهد به ایدئولوژی و فرمانبر در اینجا مسلمان است که قطره ای از دریای متعهد به ایدئولوژی را تشکیل دهد.
دستگاه ها و موسسات وابسته به حکومت های ایدئولوژیک با استفاده از ابزارهای گوناگون و از جمله کنترل و دردست گرفتن اداره تمام مراکز و سازمانهای فکری و آموزشی در سطوح مختلف و نظارت همه جانبه بر زندگی شخصی افراد و گزینش ایدئولوژیکی و دینی در موسسات و دستگاه های دولتی بر آنند که به هر نوعی که شده است عملکرد جمعی و رفتار افراد را با هنجارها و ایدئولوژی رسمی خودشان هماهنگ کنند و اگر چنین اتفاقی نیافتد آن وقت است که بحرانی تحت عنوان بحران مشروعیت ایدئولوژیک به وجود می آید. به همین خاطر اگر چنین امری یعنی هر آنچه که حکومت ایدوئولوژیک می خواهد، تحقق نیابد، حکومت ایدئولوژیک جبرا به ابزار سرکوب و فشاربرای اجرایی نمودن آن پناه می برد.
به عبارتی حکومت ایدئولوژیک به هر نوعی برآن است که رفتار جمعی جامعه را با افکار و قوانین خود هماهنگ کند. در نتیجه عدم تحقق این خواست، اختلال در بین حوزه عمومی و حکومت به وجود می آید.
اداره و کنترل عملکرد و رفتار جمعی به نوعی کنترل اجتماعی جامعه و در دست گرفتن قدرت اجتماعی در هر جامعه و کشوری است و ازاین طریق حکومت قادر است که جهت و جریان حوادث را به دلخواه خود تعیین کند.
ولی چنانچه به آن پرداختیم مدرینته خالق انسانی آزاد و مستقل است. امواج مدرنیته نیز بدون شک تمام دیوارهای سنت و حکومتهای بسته را درهم شکسته و در درون هر جامعه ای به طریقی رسوخ کرده است و می توان گفت دستاوردها و آثار مدرنیته در هر جامعه ای وجود دارد و هر اجتماع و قدرتی برای بقاء و تدوام حیات خود نیازمند کمک گرفتن از مدرنیته و دستاوردهای آن است.
دانشگاه، پدیده ای مدرن است که به عنوان یکی از دستاوردهای مدرنیته به شمار می آید، مکانی که دانش تولید می کند و انسان خردمند و صاحب اندیشه را پرورش می دهد. به همین خاطر دانشگاه مکانی است که نخبگان و جوانان دانشگاه تشکیل دهندگان آن هستند و این مکان به نوعی موتور محرکه جامعه به شمار می آید.
بر همین مبنا، جنبش دانشجویی به عنوان کنشگر و دانشگاه نیز به عنوان خاستگاه شکل گیری و خیزش این جنبش، تهدیدی اساسی برای به لرزه درآوردن ستونهای حکومتهای ایدئولوژیک به شمار می آید. در حکومتهای دیکتاتوری و ایدئولوژیک هر نوع سازماندهی خارج از دایره ی قدرت می تواند مشروعیت و اتوریته حکومت را با بحران روبر سازد، بدون شک دانشگاه نیز عرصه چنین سازماندیهایی است و حکومت نیز نگرن شکل گیری چنین سازماندیهایی است. بر همین اساس به هر طریقی می کوشد تا به تمامی کنترل و نظارت خود را بر دانشگاه ها تحمیل کند.
تلاشهای رژیم از همان آغاز در دست گرفتن قدرت برای کنترل دانشگاه و با نام انقلاب فرهنگی نتوانست مثمرثمر وقع شود و دانشگاه رسالت خود را با وجود تمامی تلاشهای مذبوحانه رژیم به انجام رساند و دوباره به خاستگاه زایش اندیشه و فرد مدرن تبدیل شد و این اندیشه و فرد مدرن به منتقد ساختار و ماهیت قدرت و در نتیجه ایستادگی سیدگی در برابر سیستم سیاسی حاکم تبدیل شدند.
به همین دلیل خیزش هاو قیام های دانشگاه به نوعی صدای اعتراض جامعه بود که از سوی دانشجویان بلند می شد و دل حاکمان رژیم ایران را به لرزه افکند و دوباره توطئه ها و برنامه های سیستم ولایت فقیه برای مسکوت نگهداشتن دانشگاه از سر گرفته شد.
جنبش دانشجویی با توجه باتوجه به دارا بودن فاکتورهاو پارادیم های جنبش اجتماعی و بنا به خصلت خود تا وقتی قدرتی در جامعه وجود داشته باشد این جنبش نیز وجود خواهد داشت، جنبش دانشجویی هم اکنون و در مقطع کنونی دوران سکوت خود را طی می کند ولی این جنبش، بر خلاف تصورات باطل حاکمان مردنی نیست، و با بهره گیری از هر فرصتی که برایش پیش بیاید قادر به سازماندهی خود است.
* دبیر اتحادیه دانشجویان دمکرات کردستان ایران
No comments:
Post a Comment